بررسی تأثیر آتش سوزی بر پایداری خاکدانه ها، عوارض قابل مشاهده سطحی و پوشش گیاهی در مقیاس های مختلف در جنگل های سواحل جنوب غربی دریای مازندران

Authors

  • علی اکبرزاده دانشجوی دکتری دانشکده کشاورزی گروه خاکشناسی دانشگاه شهرکرد
Abstract:

سابقه و هدف: تخریب اراضی جنگلی در اثر آتش سوزی یکی از بزرگترین مشکلات زیست محیطی شمال کشور است که به طور معنی داری پوشش گیاهی و عوارض قابل مشاهده سطح خاک را تغییر داده و بنابراین بر میزان پایداری خاکدانه ها در برابر نیروهای فرساینده تأثیرگذار می باشد. با داشتن اطلاعات کامل از میزان پایداری خاکدانه ها در مقیاس خرد و نوع عوارض مرتبط با فرسایش خاک در مقیاس های کرت و حوضه آبخیز بهتر می توان در مورد خطر فرسایش در منطقه قضاوت کرد. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر آتش سوزی بر پایداری خاکدانه ها، عوارض قابل مشاهده سطحی و ویژگی های پوشش گیاهی در مقیاس های خرد، کرت و حوضه آبخیز در بخش هایی از اراضی جنگلی واقع در شمال غرب استان گیلان انجام گرفت. مواد و روش ها: در قطعاتی در داخل محدوده 15 ناحیه آسیب دیده در اثر آتش سوزی و 15 منطقه نسوخته مجاور آنها، در پنج واحد ژئومورفولوژی مختلف، شاخص های پایداری خاکدانه ها در مقیاس خرد و اشکال میکروتوپوگرافی فرسایش و درصد لاشبرگ در مقیاس کرت اندازه گیری شدند. همچنین برخی ویژگی های پوشش گیاهی، شاخص تراکم آبراهه ها و برخی از اشکال مورفودینامیکی فرسایش مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج آنالیز واریانس نشان داد که شاخص های پایداری خاکدانه ها، درصد لاشبرگ و شاخص تراکم آبراهه ها اختلاف معنی داری بین نقاط آتش سوزی و شاهد (داخل گروه ها) داشتند. در بین واحدهای ژئومورفولوژی (بین گروه ها) نیز تنها از نظر درصد لاشبرگ اختلاف معنی دار وجود داشت. نتایج همچنین مشخص کرد که حدود چهار تا پنج سال طول کشید تا میزان شاخص های پایداری خاکدانه ها و تراکم آبراهه ها به شرایط قبل از آتش سوزی برسد. همچنین افزایش شدت آتش سوزی از کم به زیاد و تغییر نوع آتش سوزی از سطحی به تاجی بیشترین تأثیر را بر میانگین وزنی قطر خاکدانه ها داشت. نتایج بررسی اشکال میکروتوپوگرافی فرسایش در مقیاس کرت نشان داد که برخی از آنها در نقاط آتش سوزی نسبت به شاهد دچار تغییر شده بودند. در مقیاس حوضه آبخیز نیز شیارها، لغزش های رخ داده و خندق ها بیشتر در نواحی آتش سوزی وجود داشتند. ضرایب همبستگی ایجاد شده بین ویژگی های مربوط به مقیاس های مختلف مشخص کرد که همبستگی معنی داری بین برخی ویژگی های اندازه گیری شده در مقیاس های مختلف وجود دارد. نتیجه گیری: از شاخص های پایداری خاکدانه ها می توان در مقیاس خرد به عنوان یک معیار ارزیابی مفید در بررسی میزان قدرت شکل گیری اشکال مختلف میکروتوپوگرافی و مورفودینامیکی فرسایش خاک در مقیاس های کرت و حوضه آبخیز استفاده کرد. نتایج این بررسی می تواند در ارزیابی خطر فرسایش خاک های اراضی جنگلی و مدیریت جنگل به کار رود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تغییرپذیری عناصر غذایی خاک و پایداری خاکدانه در زمان های مختلف پس از آتش سوزی در جنگل های زاگرس (مطالعه موردی: جنگل های پاوه)

The changes in soil nutrients and aggregate stability either in short-term or in long-term after fire is very important in forest ecosystems due to their key role in plants growth and preventing soil erosion. In the present investigation the short, medium, and long-term effect of fire was surveyed on these properties for the first time in Iran. For this purpose a plot of Zagros forests was sele...

full text

بررسی تأثیر آتش سوزی بر فلور و شکل زیستی گونه های گیاهی در جنگل های زاگرس، کرمانشاه

این تحقیق با هدف بررسی تأثیر آتش­­سوزی بر فلور و شکل زیستی گونه­­های علفی در منطقۀ جنگلی تنگۀ بزاز­خانه در شمال شرق کرمانشاه انجام گرفت. پس از تعیین مساحت قطعه نمونه­ها به ­روش حداقل سطح، 40 قطعه نمونه در هریک از مناطق سوخته و شاهد برداشت شد. گونه­های گیاهی حاضر در سطح قطعه نمونه­ها جمع­آوری و شناسایی شد و شکل زیستی آنها براساس روش رانکایر تعیین شد. نتایج نشان داد که در منطقۀ سوخته، 48 گونۀ گیا...

full text

اثر آتش سوزی بر جمعیت نماتدها در لایه های سطحی خاک جنگل ابر، شهرستان شاهرود

نماتدها از فراوان­ترین و مؤثرترین ارگانیسم­های خاکزی در اکوسیستم­های طبیعی ازجمله جنگل محسوب شده و به‌عنوان شاخص زیستی برای مطالعه اثر عوامل مختل­کننده محیط‌زیست بکار رفته­اند. در این تحقیق اثر آتش­سوزی بر جمعیت نماتدهای خاک‌زی موجود در لایه­های سطحی (اعماق 10، 20، 30 و 40 سانتی‎متر) خاک قسمت کوچکی از جنگل ابر شهرستان شاهرود مطالعه شد. برای مقایسه جمعیت نماتدها در نواحی سوخته و نسوخته، 100 نمون...

full text

تحلیلی بر روش های مدل سازی و شبیه سازی گسترش آتش سوزی در جنگل ها

امروزه پدیده آتش­سوزی در عرصه­های جنگلی به­عنوان یکی از بلایای طبیعی بخش وسیعی از جنگل­های جهان را مورد تهدید            قرار داده است. با توجه به اثرات مخرب آتش­سوزی بر جنگل، انجام تحقیقاتی که با استفاده از روش­های نوین بتوانند گسترش آتش­سوزی را پیش­بینی کنند، بسیار ارزش‏مند است. این مطالعه به منظور بررسی روش­های مختلف مدل­سازی و شبیه­سازی گسترش آتش­سوزی     در جنگل­های جهان و  ایران انجام شده...

full text

بررسی تنوع گیاهی در زمان های مختلف پس از آتش سوزی در یک مرتع نیمه خشک

آتش سوزی به عنوان یکی از عوامل مهم تاثیرگذار بر پوشش های طبیعی محسوب می شود، که می تواند سبب افزایش یا کاهش تنوع گونه ای شود. این پژوهش با هدف، بررسی پیامدهای آتش سوزی بر تنوع پوشش گیاهی یک مرتع نیمه استپی در زمان های مختلف پس از آتش سوزی انجام شد. سه رویشگاه شاهد، آتش سوزی شده در سال 83 و در سال 87 در مجاورت هم در منطقه جوزک در استان خراسان شمالی انتخاب و در بهار و تابستان 1389 مطالعه شدند. پو...

full text

تأثیر آتش سوزی پوشش گیاهی بر برخی از ویژگی‌های خاک در مراتع پارک ملی بمو شیراز

آتش­سوزی از جمله عوامل اکولوژیک مؤثر بر توسعه و تکامل جوامع گیاهی به خصوص در مناطق خشک و نیمه­خشک می­باشد. آگاهی از اثرات آتش­سوزی بر جنبه­های مختلف یک اکوسیستم به ویژه خاک، جهت مدیریت مراتع پس از آتش­سوزی اهمیت دارد. تحقیق حاضر در دو رویشگاه مرتعی با تیپ­های گیاهی متفاوت در پارک ملی بمو شیراز که آتش­سوزی با فواصل زمانی معین (شاهد یا بدون آتش­سـوزی، آتش­سوزی یک ساله و آتش­سوزی 5 ساله) صورت گرفت...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 1

pages  1- 20

publication date 2017-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023